کارِ کودکان، کاری است که توسط کودکان انجام میشود و آنها را آزار میدهد یا به نحوی فیزیکی،روحی،روانی یا اخلاقی آنها را درگیر میکند. حتی کاری که راهِ ادامه تحصیل را برای هر کودکی ببندد هم در همین دسته قرار دارد. کمک به کودکان کار در همین راستا مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
بههرحال، هیچ تعریفِ جهانی مشترکی برای کار کودکان وجود ندارد. تعریفهای متفاوت از این مساله در سازمانهای بینالمللی، سازمانهای غیردولتی، اتحادیههای تجاری و سایر گروههای علاقهمند استفاده میشود. حتی نویسندگان و سخنگویان هم از یک تعریف ثابت یا مشترک استفاده نمیکنند.
همهی کارها برای کودکان بد نیست. برخی محققان اجتماعی بر این باورند که بعضی کارها ممکن است کاملا غیر قابل قبول باشند، مگر اینکه طی انجام آنها بهرهبرداری مثبتی از کودک صورت بگیرد. برای مثال اگر کودکی قبل از رفتن به مدرسه روزنامه پخش کند، مسئولیتپذیری، نحوهی کار کردن و درآمدزایی -حتی اندک- را فرا میگیرد. اما اگر دستمزدی به کودک پرداخت نشود چه؟ در این صورت مثل این است که کودک به استثمار گرفته شده است.
سازمان یونیسف در سال ۱۹۹۷ در راستای کمک به کودکان کار بیانیهای داد و طی آن اعلام کرد کارِ پیوسته، مخرب و استثمارگرانه در یک سو و کارهای بهبود دهنده و تشویقی، در کنارِ فعالیتهای مدرسه،تفریح و استراحت، در سوی دیگر قرار دارند. در بین این دو قطب، کارهای بسیار زیاد و متفاوتی وجود دارد که میتواند برای کودکان مضر نباشد. البته محققان اجتماعی دیگری هم هستند که به طرز کاملا متفاوتی خطِ میان کار خوب و بد را رسم میکنند.
برخی انجمنهای بینالمللی کارِ کودکان را در فعالیتهایی مانند سربازی و تنفروشی تعریف میکنند. نظرات همه در این مورد با هم یکسان نیست. بعضی از خودِ کودکانِ کار میگویند که کارهای غیرقانونی، مانند تنفروشی، نباید در تعریف کارِ کودکان قرار بگیرد.
برای رهایی از ابهام، بهتر است هنگام صحبت دربارهی کمک به کودکان کار دقیقا تعریف خود را از کارِ کودکان بیان کنید. در این مقاله از اولین تعریف استفاده میشود. کار کودکان، کاری است که توسط کودکان زیر ۱۸ سال انجام میشود و آنها را آزار میدهد یا به نحوی فیزیکی،روحی،روانی یا اخلاقی آنها را درگیر میکند یا راهِ ادامه تحصیل را بر آنها میبندد.
کودک کیست؟
اتحادیههای بینالمللی کودکان را افراد ۱۸ سال به پایین تعریف میکنند. البته در دولتهای مختلف سن و معیارها متفاوت تعریف میشود. “کودک” و “کودکی” در فرهنگهای مختلف، تعریفهای متفاوتی دارد. به همین دلیل نمیتوان کودک را تنها با معیار ثابت سن معرفی کرد. محققان اجتماعی میگویند توانایی و بلوغ کودکان با یکدیگر بسیار متفاوت است، بنابراین تعریف سن بلوغ بر اساس یک عدد کاملا گمراهکننده است.
کودکان کار چه کسانی هستند و تعداد آنها چقدر است؟
بنا به آمارِ سازمان جهانی کار (ILO) تعداد ۲۱۵ میلیون کودک زیر ۱۸ سال، بیشتر به صورت تمام وقت، مشغول به کارند. در آفریقای جنوبی از هر ۴ کودک ۱کودک با سن ۵ تا ۱۷ سال، در آسیا و اقیانوسیه ۱ کودک از ۸کودک و در آمریکای لاتین ۱ کودک از ۱۰ کودک مشغول به کار هستند.
علاوه بر این حدودِ ۸٫۴ میلیون نفر از کودکان درگیر انجامِ کارهای به اصطلاح «بی قید و شرط» به بدترین شکل از کارِ کودکان هستند. این کارها شامل کارهای اجباری، استفاده از کودکان در درگیریهای مسلحانه، قاچاق از طریق کودکان و بهرهبرداریهای جنسی از کودکان در تبلیغات و … هستند. یونیسف بر این باور است که اگرچه عدد دقیقی در دست نیست اما این آمار به صدها میلیون میرسد.
بنا به آمارِ بررسی شده، ۵۳ درصد از کودکانِ کار در آسیا و اقیانوسیه، ۳۰ درصد در آفریقای جنوبی و ۷ درصد در آمریکای لاتین زندگی میکنند.
کودکان کار چه میکنند؟
آمار ارائه شده توسط سازمان جهانی کار نشان میدهد که ۵۸٫۶ درصد از کودکانِ کار، به فعالیتهای کشاورزی مشغول هستند. سایر صنایع که مکررا وابسته به کارِ کودکان هستند شاملِ تولید، کار معدن، استخراج، ساختوساز، خدمات محلی و خدمات عمومی مثلِ خردهفروشی، کار در رستوران و هتل میباشند.
تصور عمومی بر این است که پسران بیشتر از دختران درگیر کارِ کودکان هستند، با این حال تخمین دقیقِ این موضوع بسیار مشکل است. بنا به اعلامِ یونیسف، اگرچه مجموع تعداد پسرانِ کار از دختران بیشتر است، اما نوع کارهایی که دختران مشغولند، قطعا از پسران بیشتر است. پیشبینی شده است که در کارهای محلی و مستخدمی، تعداد دختران بیشتر است.
واقعیتها در رابطه با کمک به کودکان کار
در سال ۱۹۹۷ سازمان جهانی یونیسف ۴ واقعیت را برای کمک به کودکان کار به شکل زیر عنوان کرد:
- کارِ کودکان یک مشکل در کشورهای در حال توسعه است.
- کارِ کودکان در صورتی از بین میرود که فقر از بین برود.
- بیشتر کودکان به کارهای مشقتبار مشغول هستند.
- تحریم و فشار بر دولتها تنها راهِ کمک به کودکان کار است.
امروزه دلایل کارِ کودکان چیست؟
فقر به عنوان اصلیترین و مهمترین دلیل برای کارِ کودکان در حیطههای مشقتبار و نامناسب برای سن آنها، معرفی شده است. اما دلایل بسیار مهم دیگری هم وجود دارد. برخی از این دلایل (بدون ترتیب خاصی) عبارتند از:
- انتظارات خانوادگی و سنتها
- سوءاستفاده از کودکان
- کمبود مدارس و مراکز مراقبتی
- کمبود سرویسهای خدماتی دیگر مانند خدمات سلامتی
- افکار عمومی که ریسک کارِ زود هنگام برای کودکان را ضعیف میکند.
- تفکرِ انکارکننده در کارفرمایان
- انتخابهای محدود برای زنان
والدینِ کودکان کار عموما بیکار یا کمدرآمد هستند که از تضمین کار و درآمد خود ناامید شدهاند. با این حال هنوز پیشنهادات شغلی فراوانی، با کار بسیار سخت و حقوق بسیار پایین، برای کودکِ آنها وجود دارد. به عبارت دیگر، کودکان را وارد بازار کار میکنند، چون راحتتر میشود از آنها کار کشید.
دلایل دیگر که باعث بروز نمونههای مختلف کارِ کودکان میشوند، عبارتند از:
- دسترسی محدود به تحصیلات و آموزش رایگان و اجباری
- نظارت غیرقانونی و اجرای ضعیف قوانین مربوطه
- قوانین محلی که شامل معافیتهای بسیاری میشود.
- جهانیسازی و تاکید بر هزینههای پایین کار کردن
- ناتوانی در حمایت از حقوق کارگران و کودکان
برخی راهحلها برای کمک به کودکان کار چیست؟
کودکان بسیار زیادی در مشاغل پر ریسک و خطرناک با خطرات بسیار زیادی حتی مرگ، دست و پنجه نرم میکنند. از سال ۲۰۰۰تا سال ۲۰۲۰، جمعیتِ غالبِ کارگران جدید، مهاجران و مشتریان جدید- که نیازها و مهارتهای آنها دنیای اقتصادی و جامعه را خواهد ساخت- از کشورهای در حال توسعه خواهد بود. در طولِ این دورهی ۲۰ ساله، حدود ۷۳۰ میلیون نفر به نیروی کار (بیشتر از تعدادی که در کشورهای توسعه یافته در سال ۲۰۰۰ مشغول به کار بودند) اضافه خواهد شد.
بنا به آمار سازمان اقدامات بینالمللی جمعیت، بیش از ۹۰ درصد از این کارگران از کشورهای در حال توسعه خواهند بود. اگر بخواهیم به طور منصفانه و مناسب، نیازهای نیروهای کارِ در حال گسترش را در نظر بگیریم و وابسته به کارِ کودکان نباشیم، باید برخی مسائل را اولویتبندی کنیم. مانند:
- افزایش درآمد خانوادهها
- تحصیلات- که به کودکان کمک میکند مهارتی بیاموزند و بتوانند در آینده کسب درآمد کنند.
- خدمات اجتماعی- که به کودکان و خانوادهها کمک میکند از بحرانها مانند بلایای طبیعی، بیخانمانی و از دست دادن سرپناه نجات یابند.
- کنترل جمعیت در خانوادهها
برنامهی بینالمللی ILO برای کمک به کودکان کار و حذف کارِ کودکان (IPEC) جوانب مختلفی در این مساله را مد نظر قرار داده است. شما میتوانید متن اصلی این برنامهی بینالمللی را از اینجا ببینید.
برخی فارغالتحصیلان و محققان اجتماعی بر این باورند که یکی از مهمترین راههای کمک به کودکان کار این است که از خودِ آنها پرسیده شود و برای ساختِ راهحلهای پیشنهادی آنها از خودشان کمک گرفته شود.
حامیان قوی این رویکرد عبارتند از: Boyden، Myers، Ling ; در کارناتاکا و هند; بسیاری از جنبشها و اتحادیههای کودکان و سازمانهای غیر دولتی حمایت از خانواده و فرزندان که در زمینه کمک به کودکان کار فعالیت میکنند.
اگر میخواهید سهم کوچکی در کمک به کودکان کار و حمایت از آنان داشته باشید، درنگ نکنید و راههای آن را از ما بخواهید.
سایر مطالب
کمک به مرکز خیریه ، کمک به خودتان است.
۱۰ صندوق خیریه برتر دنیا در زمینههای متفاوت
با کمک کردن به صندوق خیریه به خودتان کمک کنید!
بزرگترین فراخوانِ اجتماعی در رویدادهای صندوق خیریه
شما با جستجوی یکی از عبارات زیر به این صفحه آمدهاید. در صورتی که عبارت مورد نظر شما مربوط به این بحث نمیباشد، آن را در قسمت جستجو بررسی کنید.
کمک به کودکان کار، کودکان کار، کمک به کودکان، دلایل کار کردنِ کودکان، خانوادههای کودکانِ کار، سازمانهای جهانی درگیر کودکان کار، فقر، تحصیلات برای کودکان کار، امکانات رفاهی برای کودکان کار، کارِ کودکان، کارهای ممنوع برای کودکان، کارهای مفید برای کودکان، رده سنی کودکان مشغول به کار، زمینههای کاریِ کودکانِ مشغول به کار، فعالیتهای صورت گرفته برای کمک به کودکان کار، قوانین وضع شده برای کار کردن کودکان، معافیتها در قوانین کارِ کودکان،کودکان و مشکلات آنها، کودکان و انواع کارها، کودکانِ کار بیسرپرست، ;l; fi ;,n;hk ;hv .